Verdieping

Klankschalen & complotten

Hoe alternatieve therapeuten complotdenken normaliseren

Een klankschaal klinkt onschuldig. Een vrouwencirkel met cacao en edelstenen lijkt misschien wat zweverig, maar niet bedreigend. Toch gaat achter die zachte wereld van klankschalen, holistische coaching en trillingsfrequenties steeds vaker een verontrustende onderlaag schuil. In Nederland groeit het aantal alternatieve coaches dat niet alleen spirituele sessies aanbiedt, maar ook actief complottheorieën verspreidt over vaccins of de overheid.

Wat begon als ontspanning of ondersteuning bij stress, is in sommige kringen uitgegroeid tot een alternatief zorgsysteem met eigen regels en overtuigingen. Die overgang verloopt vaak ongemerkt. Coaching verandert langzaam in kritiek op ‘het’ systeem en intuïtie wordt een kompas dat alles buiten de eigen bubbel afwijst. Zo ontstaat ruimte voor antivaccinatie, WEF-angst en het idee dat corona een plandemie was.

DE KRACHT VAN ZACHTE WOORDEN

Het gevaar zit niet alleen in de inhoud, maar ook in de verpakking. Met woorden als liefde, licht en eigen regie wordt een wereld geschetst waarin feiten ondergeschikt raken aan gevoel. Twijfel aan de realiteit wordt verkocht als bewustzijnsgroei.

Op Instagram vertellen jonge vrouwen met zachte stemmen dat angst een lage trilling is en dat cacao helpt om “door propaganda heen te kijken”. Pastelkleurige beelden en muziek versterken de aantrekkingskracht. Maar achter die sfeer schuilt een wereld waarin kritisch denken verdacht wordt gemaakt en persoonlijke intuïtie heilig is.

Zo verwees een klankschaalcoach uit het oosten van het land naar de Germaanse Geneeskunde als verklaring voor klachten bij kinderen. Volgens haar spelen “familielijnen en vorige levens” een rol in de overdracht van vaccinatie-energie. Deze stroming, internationaal verworpen, stelt dat ziektes zoals kanker ontstaan door emotionele conflicten en dat reguliere medische behandelingen overbodig of zelfs schadelijk zouden zijn.

Dat zulke ideeën op kinderen worden toegepast is zorgwekkend. Minderjarigen zijn afhankelijk van hun ouders, die soms, uit onwetendheid of angst, zulke therapeuten vertrouwen. Zonder regels of controle kan dit grote risico’s opleveren, omdat mensen niet de hulp krijgen die ze nodig hebben.

GEVAARLIJKE FICTIE

“Als je de Bio-logica van je lichaam snapt, kun je veel meer in vertrouwen en angstvrij leven.” Het klinkt onschuldig, de website waar het opstaat toont foto’s van kinderen die behandelingen ondergaan, dure programma’s van een jaar lang en adviezen die haaks staan op elk medisch inzicht. De auriculotherapeute presenteert zichzelf als expert in ‘biologische natuurwetten’. Ze promoot het schrappen van medicatie, beweert dat bacteriën je helpen genezen en stelt dat kanker slechts een ‘conflictoplossing’ is.

Zelf kampte ze met astma, tot ze via Heart Connection leerde dat haar klachten voortkwamen uit een “scheidingsconflict”. De oorzaak? Haar zoon ging als baby naar de opvang. Een sessie leidde tot huilen en hartkloppingen. Daarna gooide ze haar medicatie weg. Opluchting gold als bewijs. Medische controle was er niet. Deze manier van denken is niet alleen onwetenschappelijk, maar ook gevaarlijk, zeker als mensen hierdoor stoppen met noodzakelijke behandelingen.

VAN RITUEEL TOT RADICALISERING

Een andere coach beweerde dat kinderen ziek kunnen worden van vaccinaties die ze zelf nooit kregen: via ouders, of zelfs via ‘entiteiten’; spirituele wezens die prikken zouden nabootsen. Haar oplossing: een ritueel met een kindertekening.

Ze gebruikt een biotensor, een instrument zonder wetenschappelijke basis. Op de vraag hoe dat werkt, zegt ze: “We weten natuurlijk ook niet precies hoe alles werkt, en dat is juist mooi.” Die vaagheid klinkt misschien onschuldig, maar in een zorgcontext betekent het dat er geen toetsing of verantwoordelijkheid is voor wat er wordt aangericht.

De vorm is vriendelijk, maar de inhoud is fel: media liegen, wetenschap is corrupt en wie ‘wakker’ is, vertrouwt alleen zichzelf én de holistische coach die ze de juiste weg laat zien. Het is een ideologie van radicale achterdocht.

Zachte spirituele sessies gaan in deze wereld te vaak hand in hand met keiharde complottheorieën, antivax-retoriek en een diepgeworteld wantrouwen richting alles wat naar de overheid of wetenschap ruikt. Het is geen persoonlijke zoektocht naar zingeving meer, maar een ideologisch project waarin pseudowetenschap en paranoia elkaar versterken.

HET GAT IN DE REGELGEVING

Deze therapeuten presenteren zich graag als liefdevolle gidsen of zachte helers. Een burn-out noemen ze met droge ogen het grootste geschenk ooit van hun lichaam. Pijn moet je voelen en doorstaan, dan gaat het allemaal vanzelf weer over – uiteraard met een beetje begeleiding van de zelfbenoemde coach in sessies van 90 euro per keer.

Maar achter de vriendelijke façade gaan vaak ideeën schuil die gevaarlijk kunnen zijn, vooral voor kwetsbare mensen en hun kinderen. Onder het mom van heling en bewustwording verspreiden ze ideeën die schadelijk zijn voor wie op zoek is naar houvast of hulp.

Ze organiseren bijeenkomsten rond WEF-manipulatie en vaccinaties als controlemiddel. In Telegramgroepen schrijven ze: “Naald = controle = slavernij.” Op Instagram: “Klank opent je DNA en heelt vaccinschade.” Een andere coach schrijft: “Laat je niet misleiden door het RIVM, jouw trilling bepaalt jouw waarheid.” Deze woorden klinken onschuldig, maar sturen mensen weg van feiten, richting een wereld waarin gevoel altijd gelijk heeft.

Hoewel er in sommige sectoren beroepsverenigingen bestaan, zijn lidmaatschap en toetsing vrijwillig. Iedereen mag zich therapeut noemen en een praktijk starten, ook voor kinderen. In deze leegte kunnen mensen zonder medische kennis behandelingen geven tegen ‘vaccinatieschade’ of ‘trillingsvelden’.

Volwassenen kiezen zelf. Maar kinderen zijn afhankelijk van ouders die zich laten leiden door spirituele taal en beloften van heling. Zonder bescherming. Zonder toezicht. Zonder rem.

HET MASKER VAN ZORG

De klankschaal klinkt vriendelijk. Maar wie goed luistert, hoort het echoën van wantrouwen, misleiding en ideologische ontsporing. Dit is geen strijd tussen regulier en alternatief. Het is een conflict over waarheid, zorg en vertrouwen.

Wat vermomd is als liefdevolle begeleiding, is soms niets minder dan een rookgordijn. Een parallel systeem waarin gevoel de plaats van feiten inneemt, met alle risico’s van dien. De verpakking is spiritueel, de inhoud gevaarlijk. Juist dat contrast maakt het zo verraderlijk.


Dit artikel verscheen op 31 mei in de Volkskrant


Geen grote redactie, wél veel werk.

Dit blog is onafhankelijk en advertentievrij.
Waardevol voor jou? Dan is een digitale cappuccino altijd welkom 🩷

Verdieping

Klankschalen en coaches

De klankschaalcoach en het placeboverdienmodel

In een wereld waarin burn-outs, stress en vage klachten steeds vaker voorkomen, zoeken mensen massaal naar rust, houvast en heling. En waar behoefte ontstaat, springt er altijd wel een oplichter in het gat. Zelfverklaarde coaches met een vage onlinecursus op zak beginnen hun holistische praktijk – compleet met klankschalen, dure coachtrajecten en een zingevinganalyse, verspreid over talloze sessies. Het is kassa, over de rug van goedgelovige of wanhopige mensen.

Websites lezen vaak als een spirituele reisgids voor de ziel: “Voel de klanktrillingen door je heen gaan”, “laat de pijn er zijn”, “het kan iets losmaken, wat losgelaten mag worden.” Maar achter de zachte stemmen en rustgevende klanken schuilt een nietsontziend verdienmodel dat speelt met onzekerheid en een totaal gebrek aan regulering. En dat verdient serieuze aandacht.

De taal van schijnzekerheid

Het begint met taal. Holistische coaches gebruiken woorden die vertrouwen wekken: intakegesprekken, trajecten, hulpvragen. Termen die doen denken aan de ggz. Maar in werkelijkheid is er geen diagnose, geen wetenschappelijke basis, geen kwaliteitscontrole.
Wat overblijft zijn vage termen als “inzichten”, “reizen naar binnen” en “je lichaam weet het antwoord al”.

Dat is geen therapie. Dat is poëtische suggestie vermomd als zorg. Wetenschappers noemen dit “therapeutic language without content”, taal die vooral de illusie van deskundigheid wekt 

Een holistische huls

‘Holistisch’ klinkt compleet en verantwoord. In werkelijkheid betekent het vaak: alles mag, niets hoeft bewezen te zijn. Leefstijlanalyses zijn gebaseerd op ingevulde formulieren en losse gesprekken, niet op erkende meetinstrumenten. Alles komt langs: stress, voeding, zingeving, slaap. Wat niet werkt, ligt aan de cliënt. Wat wél werkt, is niet te controleren. En ondertussen blijft de kassa rinkelen, want een traject zonder eindpunt is altijd lucratief.

De klankschaal als placebo

Een van de paradepaardjes is de klankschaal. Die zou het lichaam ‘in balans’ brengen via trillingen. In werkelijkheid produceert het gewoon een aangenaam geluid. Rustgevend? Zeker. Genezend? Nee. Tenzij je letterlijk ín de schaal ligt of het volume loeihard staat, gaan er geen trillingen door je heen. Het idee dat ze ‘je chakra’s openen’ is pure fictie. Het klinkt mooi, en dat is precies de bedoeling. Geen disclaimers, geen nuance. Wel facturatie.

Dat muziek wél een therapeutisch effect kan hebben, staat buiten kijf, mits uitgevoerd door een bevoegde therapeut, binnen een erkend behandeltraject. Klankschalen verkopen dat effect in een spirituele verpakking, zonder inhoud, zonder bewijs.

Het verschil tussen therapie en theater zit ’m niet in de klank, maar in de context.

Pijn als poort naar zelfkennis?

Gevaarlijker wordt het wanneer fysieke pijn wordt gereduceerd tot een ‘boodschap’ van het lichaam. Je zou de pijn moeten voelen, toelaten, om te helen. “De pijn mag er zijn.” Of, nog een stapje verder, een burn-out “het mooiste cadeau” van je eigen lichaam vinden. Dat klinkt mooi, maar is medisch én ethisch problematisch.

Chronische pijn heeft vaak fysieke of psychische oorzaken die serieus onderzocht moeten worden. In plaats daarvan krijgen mensen nu subtiel te horen: Als je niet beter wordt, heb je kennelijk niet goed genoeg gevoeld. Dat is niet helend. Dat is morele manipulatie vermomd als therapie. Woorden doen ertoe. Zeker bij kwetsbare mensen.

Van klankschaal tot complottheorie: een giftige cocktail

De spirituele zachtheid van lifestyletherapeuten gaat opvallend vaak samen met keihard complotdenken. Scrol door hun websites of sociale media en je stuit op teksten over de maanlanding als hoax, corona als overheidscomplot, Rutte die voor een tribunaal moet verschijnen. En dat is nog maar het topje van de ijsberg.

Dit is geen toeval. Onderzoek toont aan dat wie gelooft in alternatieve geneeskunde, vaker ook vatbaar is voor complotdenken. Intuïtie wordt belangrijker dan bewijs, autoriteit verdacht, de waarheid moet ‘dieper’ liggen. Psycholoog Jan-Willem van Prooijen verwoordt het treffend:

“Complotdenken en magisch denken delen dezelfde cognitieve wortels: ze geven betekenis aan een onvoorspelbare wereld, zelfs als dat ten koste gaat van de waarheid.”

Tijdens de coronapandemie werd dit pijnlijk zichtbaar: alternatieve coaches, yogadocenten en energetisch therapeuten waren vaak prominente verspreiders van anti-vaccinatiepropaganda en pseudowetenschap. De holistische wereld werd deels een ideologisch systeem waarin feiten optioneel zijn en ‘voelen is weten’ het hoogste goed. Waar de hele wereld het mis heeft, behalve de zelfbenoemde experts met hun klankschaal.

Geen regels, geen grenzen

En het wrange is: dit mag allemaal. In Nederland mag iedereen zich coach, soundhealer of windgongtherapeut noemen. Geen diploma vereist, geen toezicht, geen beroepscode. Terwijl psychologen aan strikte richtlijnen zijn gebonden, kan een holistisch coach ‘trillingsfrequenties meten’ of doorverwijzing naar echte hulp nalaten, onder het mom van intuïtie en een lichaam of geest die zichzelf kan genezen, mits het de juiste weg volgt.

En ja, je mag voor je sessies vragen wat je wilt. Zolang je cliënt het betaalt, het liefst wekelijks en eindeloos. Want hoe vager de methode, hoe langer het traject. En dat loont.

Waarom dit ertoe doet?

Dit is geen onschuldige hype. Het is een parallel circuit van ongereguleerde hulpverlening waarin commerciële belangen, spirituele suggestie en kwetsbare mensen samenkomen. Zolang niemand ingrijpt, blijft het groeien, gevoed door wantrouwen richting reguliere zorg en een behoefte aan betekenis. Maar vage taal, klankschalen en energetische sessies mogen nooit de plek innemen van echte, onderbouwde zorg. Mensen verdienen helderheid, bescherming en eerlijkheid, juist wanneer ze op hun kwetsbaarst zijn. Tijd om de zachte ballon van holistisch gebabbel door te prikken. Hoe vriendelijk het ook klinkt, de inhoud is vaak leeg – en soms ronduit giftig.

Een ingekorte versie van dit artikel is verschenen in Trouw.


Geen grote redactie, wél veel werk.

Dit blog is onafhankelijk en advertentievrij.
Waardevol voor jou? Dan is een digitale cappuccino altijd welkom 🩷